Bada, obserwuje i poznaje organizmy roślinne i zwierzęce, ich budowę, funkcje życiowe, rozwój, rozmieszczenie geograficzne oraz zależności między nimi a środowiskiem naturalnym; klasyfikuje organizmy żywe w różne jednostki systematyczne; doskonali lub opracowuje koncepcje, teorie i metody działania w dziedzinie botaniki, zoologii, mikologii, biologii molekularnej, anatomii, morfologii, fizjologii, histologii, cytologii i innych lub stosuje w praktyce wiedzę naukową z tych obszarów w dziedzinie medycyny, weterynarii i zootechniki, rolnictwa, ogrodnictwa i leśnictwa.
Odpowiada za prowadzenie badań laboratoryjnych w zakresie mikrobiologii, mających na celu określenie właściwości fizycznych, chemicznych i biologicznych oraz składu płynów ustrojowych, wydzielin, wydalin i tkanek pobranych dla celów profilaktycznych, diagnostycznych i leczniczych; zajmuje się realizacją zadań z zakresu diagnostyki, racjonalnej chemioterapii i profilaktyki chorób zakaźnych i pasożytniczych występujących sporadycznie, endemicznie lub epidemicznie, a także zadań wynikających z zagrożeń biologicznych.
Zajmuje się poznawaniem, obserwacją, hodowlą i badaniem drobnoustrojów (bakterii i wirusów) i ich budową, rozwojem, czynnościami życiowymi i rolą w przyrodzie; bada środowisko ich występowania, jak: gleba, produkty spożywcze, tkanki ludzi, zwierząt i roślin, krew, kał, mocz, oraz wrażliwość żywych szczepów bakterii z hodowli na stężenia środków chemicznych (płyny i proszki dezynfekcyjne), fizycznych (temperatura, suche gorące powietrze, proces gotowania) i leków; prowadzi eksperymenty laboratoryjne i terenowe; doskonali lub opracowuje koncepcje, teorie, metody oraz sposoby wykorzystania wiedzy mikrobiologicznej w medycynie, weterynarii, środowisku (woda, powietrze, żywność), przemyśle, rolnictwie.
Prowadzi zajęcia dydaktyczne z różnych działów biologii na wszystkich poziomach nauczania powyżej średniego, na różnych rodzajach studiów; przygotowuje książki i skrypty do prowadzonych wykładów i ćwiczeń; wykonuje badania naukowe w zakresie biochemii, biologii, biotechnologii i ekologii; opracowuje teorie, koncepcje i metody działania oraz publikuje wyniki badań; sprawuje opiekę nad młodymi pracownikami naukowymi oraz studentami wyższych lat studiów i doktorantami; uczestniczy w organizacji kształcenia i badań naukowych.