Socjologia - studia II stopnia

II. KWALIFIKACJE ABSOLWENTA

Absolwent jest przygotowany do samodzielnej realizacji badań społecznych. Umie projektować badania jakościowe i ilościowe. Umie korzystać z podstawowych technik badań terenowych oraz umie interpretować uzyskane wyniki. Absolwent potrafi wykorzystywać teoretyczny dorobek dyscypliny i analizować dane empiryczne odwołując się do pojęć i modeli teoretycznych. W szczególności umie projektować, monitorować i ewaluować programy służące rozwiązywaniu bieżących problemów społecznych. Absolwent jest przygotowany do podjęcia pracy we wszelkich typach instytucji życia zbiorowego, zarówno w sektorze prywatnym (instytucje badań rynkowych, instytucje badań opinii publicznej), jak i sektorze publicznym (administracja rządowa i samorządowa), jak i tak zwanym trzecim sektorze (organizacje pozarządowe). Absolwent jest przygotowany do podjęcia studiów trzeciego stopnia (doktoranckich).

III. RAMOWE TREŚCI KSZTAŁCENIA   

III.1 GRUPY TREŚCI KSZTAŁCENIA, MINIMALNA LICZBA GODZIN ZAJĘĆ ZORGANIZOWANYCH ORAZ MINIMALNA LICZBA PUNKTÓW ECTS   

III.2 SKŁADNIKI TREŚCI KSZTAŁCENIA W GRUPACH, MINIMALNA LICZBA GODZIN ZAJĘĆ ZORGANIZOWANYCH ORAZ MINIMALNA LICZBA PUNKTÓW ECTS

III. 3 WYSZCZEGÓLNIENIE TREŚCI I EFEKTÓW KSZTAŁCENIA

A.       GRUPA TREŚCI PODSTAWOWYCH

1. Kształcenie w zakresie filozofii

Treści kształcenia: Główne kierunki filozofii. Podstawowe style filozofowania. Główne pytania filozofii. Filozofia starożytna i jej zmierzch. Źródła nowoczesności – R. Kartezjusz i B. Pascal. Klasyczna filozofia niemiecka. Empiryzm filozofii brytyjskiej. Hipoteza „kryzysu filozofii XX wieku”. Filozofia postmodernistyczna i jej związki z socjologią kultury.

Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: rozumienia historii filozofii i jej kluczowych problemów; dostrzegania filozoficznych założeń tkwiących u podstaw współczesnych nauk społecznych.

2. Kształcenie w zakresie logiki

Treści kształcenia: Elementy formalnej teorii składni, teorii nazw i definicji. Wprowadzenie do metod logiki formalnej. Elementy klasycznego rachunku zdań i predykatów. Metoda naukowa. Metoda dedukcyjna. Metoda indukcyjna. Metoda historyczna. Metody statystyczne. Logiczna teoria nauki.

Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: rozumienia podstawowych narzędzi logiki formalnej; wykorzystywania narzędzi logiki w pracy; posługiwania się narzędziami warsztatu socjologii empirycznej.

3. Kształcenie w zakresie metodologii nauk społecznych

Treści kształcenia: Pojęcie metody naukowej w socjologii. Struktura i dynamika teorii naukowej. Specyfika metodologii nauk społecznych. Nauka – sposoby opisu: historyczny, socjologiczny, psychologiczny, organizacyjny, metodologiczny. Klasyfikacje nauk. Socjologia w systemach klasyfikacji nauk. Naturalizm i antynaturalizm. Indywidualizm i holizm – poziomy analizy w socjologii. Twierdzenia i teorie w naukach społecznych. Typy twierdzeń. Prawa synchroniczne i diachroniczne. Przyczynowość w naukach społecznych. Klasyfikacje i typologie. Typ idealny. Pojęcia obserwacyjne i pojęcia oznaczające własności ukryte. Wskaźniki, typy wskaźników. Funkcje wskaźnikowe wypowiedzi. Pomiar, typy skal pomiarowych. Nauki empiryczne – indukcjonizm, hipotetyzm. Kanony indukcji. Wyjaśnianie i przewidywanie w naukach społecznych. Spory metodologiczne – realizm, relatywizm poznawczy. Nauka z perspektywy socjologii wiedzy. Nauki społeczne wobec wartości. Koncepcja „dwóch kultur”. Naturalizm i antynaturalizm w teorii socjologicznej. Redukcjonizm i antyredukcjonizm.

Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: rozumienia podstawowych problemów metodologicznych współczesnej nauki; dostrzegania poznawczych ograniczeń nauk społecznych; interpretowania i praktycznego wykorzystywania wyników badań socjologicznych.

B. GRUPA TREŚCI KIERUNKOWYCH

1. Kształcenie w zakresie zaawansowanych technik komputerowej analizy danych

Treści kształcenia: Przygotowanie danych sondażowych do analizy. Zakładanie baz danych. Wprowadzanie danych. Wstępna analiza rozkładów. De-kodowanie. Tworzenie nowych zmiennych. Problemy braku odpowiedzi. Analiza wielozmiennowa – analiza wariancji, korelacja, regresja, redukcja danych. Wtórne analizy danych sondażowych. Problemy interpretacji danych sondażowych.

Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: stosowania podstawowych procedur analizy danych sondażowych i ich praktycznego wykorzystywania.

2. Kształcenie w zakresie procedur badań ewaluacyjnych

Treści kształcenia: Koncepcja badań ewaluacyjnych – ich związek z modelami „socjologii stosowanej”. Historia i instytucjonalizacja badań ewaluacyjnych. Typy badań ewaluacyjnych – koncepcje „impact assessment”, „action research”. Zróżnicowanie badań ewaluacyjnych pod kątem ich funkcji społecznych. Schematy eksperymentalne w badaniach ewaluacyjnych. Koncepcja „społeczeństwa eksperymentującego” A. Etzioniego. Monitoring i ewaluacja. Elementy analizy kosztów i korzyści w badaniach ewaluacyjnych. Problemy pomiaru w badaniach ewaluacyjnych.

Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: rozumienia problematyki ewaluacji i jej społecznych funkcji; rozumienia roli społecznej ewaluatora; rozumienia i stosowania podstawowych procedur analitycznych w badaniach ewaluacyjnych; stosowania narzędzi socjologii empirycznej w badaniach ewaluacyjnych.

3. Kształcenie w zakresie zróżnicowania społecznego

Treści kształcenia: Typy zróżnicowania społecznego. Socjologiczna charakterystyka zróżnicowania społecznego. Teorie zróżnicowania klasowego. Teorie stratyfikacji społecznej. Teorie elitystyczne. Teorie zróżnicowania etnicznego i narodowego. Mechanizmy strukturacji w społeczeństwach współczesnych. Nowe klasy średnie. Koncepcje „podklasy”. „Społeczeństwo wiedzy” i odpowiadające mu mechanizmy strukturacji. Wykluczenie społeczne. Bieda i jej dziedziczenie. Obszary konfliktów społecznych. Ekonomia, polityka, kultura, religia – różne obszary różnicowania społecznego.

Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: rozumienia wielowymiarowości współczesnego społeczeństwa i pluralizmu jego struktury; wykorzystywania podstawowych kategorii stratyfikacji społecznej do analizy struktury statusów i ról społecznych; analizowania dynamiki zróżnicowań społecznych we współczesnym społeczeństwie polskim.

4. Kształcenie w zakresie globalnych procesów społecznych

Treści kształcenia: Uniwersalizacja w przeszłości i współcześnie. Współczesne procesy integracji – wymiar, mechanizmy, przejawy, skutki. Globalizacja i poszukiwanie tożsamości – nowa religijność, fundamentalizmy, sekty, subkultury. Otwarty świat – migracje oraz ich społeczne i kulturowe konsekwencje. Media masowe i nowe media – wpływ na procesy globalizacji i uniwersalizacji. Globalne procesy społeczne – wyzwania, szanse, zagrożenia. Konsekwencje globalizacji – globalizacja jako zmienna niezależna.

Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: rozumienia podstawowych mechanizmów procesów globalizacji i międzynarodowej integracji; analizowania i interpretowania wpływu tych procesów na społeczeństwo polskie.

IV. INNE WYMAGANIA

1.        Przynajmniej 50% zajęć powinny stanowić seminaria, konwersatoria lub ćwiczenia praktyczne.

2.        Za przygotowanie pracy magisterskiej i przygotowanie do egzaminu dyplomowego student otrzymuje 20 punktów ECTS.

lista kierunków:

Socjologia - studia II stopnia